| Information | |
|---|---|
| has gloss | (noun) an expression introduced into one language by translating it from another language; "`superman' is a calque for the German `Ubermensch'" calque formation, calque, loan translation |
| has gloss | eng: In linguistics, a calque or loan translation is a word or phrase borrowed from another language by literal, word-for-word (Latin: "verbum pro verbo") or root-for-root translation. |
| lexicalization | eng: calque formation |
| lexicalization | eng: Calques |
| lexicalization | eng: calque |
| lexicalization | eng: loan translation |
| subclass of | (noun) a word or phrase that particular people use in particular situations; "pardon the expression" locution, expression, saying |
| Meaning | |
|---|---|
| Belarusian | |
| lexicalization | bel: Калька, лексіка |
| Breton | |
| has gloss | bre: Er yezhoniezh e vez implijet an termen drevezadenn (saoz.: ) war dachenn ar geriaouiñ hag ar dermenadurezh evit komz eus ur ger pe un termen amprestet digant ur yezh al en ur dreiñ ster elfennoù an tremen orin ger-ha-ger pe gwrizienn-ha-gwrizienn, da skouer "skrab-oabl" troet ger-ha-ger diwar ar saozneg "sky-skaper" pe "logodenn" war dachenn an urzhiataerezh troer ivez diwar ar saozneg "mouse". |
| lexicalization | bre: drevezadenn |
| Catalan | |
| has gloss | cat: Un calc semàntic és una traducció literal duna expressió que no respecta lestructura de la llengua darribada, és a dir, un manlleu adaptat només en aparença. La majoria de calcs presenten problemes en el règim verbal o preposicional o bé mostren construccions alienes a la gramàtica, com paraules en ordre invers o manques de concordança. Un exemple seria lexpressió "aire condicionat", calc semàntic de langlès "air conditioned" que en una traducció fidel hauria de ser "condicionat per aire". Els calcs són neologismes en el moment de fer lapropiació, però posteriorment poden passar a ser acceptats per la norma. |
| lexicalization | cat: calc semàntic |
| lexicalization | cat: calc |
| Czech | |
| has gloss | ces: Kalk je lingvistický pojem označující výraz vzniklý buď jako doslovný překlad cizího výrazu (kalky gramatické), nebo výraz podle cizí předlohy konstituovaný (kalky sémantické a frazeologické). Kalky gramatické se vyznačují tím, že každý morfém zdrojového jazyka je přeložen morfémem cílového jazyka, např. česky mrakodrap a německy Wolkenkratzer z anglického sky-scraper (sky nebe, scraper škrabač od scrape škrábat). Hybridní kalk je kalk, v němž jsou přeloženy jen některé morfémy a alespoň jeden morfém pochází z cílového jazyka, příkladem je pravděpodobně slovo Vánoce (z něm. Weihnachten). Tvorba kalků, kalkování, je jedním z druhů obohacování slovní zásoby. |
| lexicalization | ces: kalk |
| Danish | |
| lexicalization | dan: oversættelseslån |
| German | |
| has gloss | deu: Lehnübersetzung ist ein 1974 von Werner Betz in seinem Aufsatz „Lehnwörter und Lehnprägungen im Vor- und Frühdeutschen“ gebildeter Begriff zur Bezeichnung eines zusammengesetzten Begriffes, der nach einem Fremdwort gebildet wurde, indem beide bzw. alle Bestandteile des Fremdwortes einzeln ins Deutsche übersetzt wurden. So entstanden die Wörter „Großmutter“ und „Großvater“ als wörtliche Übersetzung von französisch „grand-mère“ und „grand-père“. Andere Beispiele sind „Flutlicht“ (engl. floodlight) und „Datenverarbeitung“ (engl. data processing). Wird nur ein Bestandteil des Ausgangswortes wörtlich übersetzt, spricht man von Lehnübertragung. Bewusste Lehnübersetzungen und Lehnübertragungen sind Möglichkeiten, eine Sprache zu bereichern, ohne als Fremdwort erkennbare oder meist beim ersten Hören unverständliche Fremdwörter einzuführen. |
| lexicalization | deu: Lehnübersetzung |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: Paŭso (aŭ tradukprunto aŭ prunta traduko aŭ kalkeo) estas esprimo kreita en unu lingvo per traduko de esprimo el alia lingvo, tiel ke oni tradukis la unuopajn partojn. Kiel ekzemplo, la anglalingva kunmetita vorto skyscraper ("ĉielskrapilo"), kies signifo estas "altega konstruaĵo", estas paŭsita en multajn lingvojn, inkluzive de la franca (gratte-ciel) kaj Esperanto (nubskrapulo). La esprimo prunta traduko ankaŭ estas paŭso de la germana vorto Lehnübersetzung (Lehn- prunt-, Übersetzung traduko). |
| lexicalization | epo: paŭso |
| lexicalization | epo: kalkeo |
| lexicalization | epo: prunta traduko |
| lexicalization | epo: tradukprunto |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | epo: paŭsaĵo |
| Basque | |
| lexicalization | eus: kalko |
| Persian | |
| has gloss | fas: گرته‌برداری نوعی وامگیری زبانی است که در آن صورت ترکیبی یا اصطلاحات زبان دیگری، تجزیه می‌شود و برای هر یک از کلمه‌های آن اصطلاح یک معادل قرار داده می‌شود و عبارت به زبان وام‌گیرنده ترجمه می‌شود. برای مثال زمانی که «سیب‌زمینی» وارد ایران شد، واژه‌ای برای نامیدن آن وجود نداشت، و برای نامیدن آن اصطلاح فرانسوی «Pomme de terre» را به صورت واژه‌های تشکیل‌دهندهٔ آن (سیب و زمین) تجزیه کردند و عبارت «سیب‌زمینی» به جای آن قرار دادند. |
| lexicalization | fas: گرته برداری |
| lexicalization | fas: گرته‌برداری |
| Finnish | |
| lexicalization | fin: käännöslaina |
| French | |
| lexicalization | fra: Calque |
| Galician | |
| has gloss | glg: O calco semántico é un procedemento por medio do cal unha lingua incorpora unha palabra doutra naturalizándoa e recompoñéndoa formalmente. |
| lexicalization | glg: Calco léxico |
| Serbo-Croatian | |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | hbs: kalk |
| lexicalization | hbs: калк |
| lexicalization | hbs: kȁlk |
| lexicalization | hbs: ка̏лк |
| Hebrew | |
| has gloss | heb: תרגום שאילה (באנגלית: loan translation, ידוע גם במונח הצרפתי calque "קאלק") הוא מקרה שבו מונח עובר משפה אחת לשפה אחרת, אבל לא בדרך של שאילה ישירה, אלא תוך תרגום המונח לשפת היעד. לדוגמה, המילה "עיתון" בעברית היא תרגום שאילה של המילה Zeitung בגרמנית. הרכיב Zeit (שפירושו "זמן") תורגם לעברית באמצעות המילה "עת" והסיומת ung- תורגמה לסיומת העברית -ון. הצירוף "גן ילדים" הוא תרגום שאילה של הצירוף Kindergarten בגרמנית (Kinder=ילדים, Garten=גן). המילה "איכות" היא תרגום שאילה של המילה הערבית كيفية ("כַיְפִיָּה", كيف "כַיְף"=איך), שהיא בתורה תרגום שאילה של המילה היוונית: ποιότης (המילה ποῖος פירושה: איזה, איך). |
| lexicalization | heb: תרגום שאילה |
| Croatian | |
| has gloss | hrv: Prevedenice ili kalkovi riječi su koje su naslijedile i izraz i sadržaj od neke tuđe riječi. Prevedenice nastaju doslovnim prevođenjem tvorbenih sastavnica iz stranog uzorka. |
| lexicalization | hrv: Prevedenice |
| lexicalization | hrv: kalk |
| Hungarian | |
| lexicalization | hun: tükörfordítás |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | hun: tükörszó |
| Interlingua (International Auxiliary Language Association) | |
| lexicalization | ina: calco |
| Indonesian | |
| lexicalization | ind: Calque |
| Icelandic | |
| lexicalization | isl: tökuþýðing |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | isl: lánsþýðing |
| lexicalization | isl: lánþýðing |
| Italian | |
| has gloss | ita: Il calco è un procedimento di formazione delle parole che si basa su termini esistenti in unaltra lingua. Esso consiste nel coniare nuovi termini riprendendo le strutture della lingua di provenienza. Si tratta di una forma particolare di prestito, spesso utile per colmare lacune lessicali (soprattutto nel campo della scienza e della tecnologia); altre volte si tratta di fenomeni spontanei, privi di una funzione vera e propria, dato che il termine sarebbe già disponibile. Calco semantico La creazione di una parola può semplicemente consistere nel dare un significato nuovo ad un termine già esistente. Ad esempio, il verbo realizzare viene usato nella lingua di tutti i giorni anche nel senso di rendersi conto. Questa accezione non è italiana, ma proviene dallinglese to realize. Similmente si è formato il termine salvare per indicare la memorizzazione digitale; il termine è ricalcato sull'inglese to save, che prevede anche questa accezione. |
| lexicalization | ita: Calco linguistico |
| lexicalization | ita: calco linguistico |
| lexicalization | ita: calco |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: 翻訳借用（ほんやくしゃくよう）とは、ある言語がほかの言語から語を借用するとき、借用元の語の意味をなぞり翻訳して取り入れることを指す。語の音形をなぞって取り入れる「音訳借用」に対立する概念である。 |
| lexicalization | jpn: 翻訳借用 |
| Korean | |
| has gloss | kor: 번역차용(翻譯借用 )이란 한 언어가 다른 언어로부터 단어를 차용할때, 번역대상어의 의미를 살려 옮기는 것을 말한다. 음성에 따라 옮기는 음역차용과 대조적인 개념이다. 번역차용은 개별 단어가 아닌 복합어나 어구를 옮기는 경우에 발생한다. 때때로 번역시 발생하는 조어인지, 번역차용인지의 구별이 애매해지는 경우가 발생한다. |
| lexicalization | kor: 번역차용 |
| lexicalization | kor: 어구의 축어역 |
| lexicalization | kor: 차용번역 |
| Latvian | |
| has gloss | lav: Kalks (no - kopēt) ir vārds vai vārdu savienojums, kura morfoloģiskā vai semantiskā struktūra veidota pēc konkrēta citas valodas parauga, parasti, burtiski pārtulkojot citvalodas vārda vai teiciena sastāvdaļas. Piemēram, pēc angļu valodas vārda skyscraper parauga veidoti vācu valodas Wolkenkratzer un latviešu valodas debesskrāpis. |
| lexicalization | lav: kalks |
| Macedonian | |
| lexicalization | mkd: калка |
| Malay (macrolanguage) | |
| has gloss | msa: Dalam linguistik, calque atau penterjemahan pinjaman merupakan sesebuah perkataan atau frasa dipinjam daripada bahasa yang lain secara harfiah, terjemahan "perkataan-demi-perkataan" (Bahasa Latin: "verbum pro verbo") atau punca-demi-punca. |
| lexicalization | msa: calque |
| Dutch | |
| has gloss | nld: Een leenvertaling is een woord dat is ontstaan onder invloed van een andere taal. De lenende taal, in de volgende voorbeelden: het Nederlands, had dan doorgaans nog geen woord voor een bepaald begrip, dat echter wel kon worden weergegeven door een woord uit een andere taal. Indien er toch behoefte ontstond om dat begrip te benoemen, kon dat op verschillende manieren gebeuren: * door gebruik van een leenwoord: het vreemdtalige woord wordt eenvoudigweg overgenomen (bijvoorbeeld computer) * door toepassing van een leenbetekenis: een reeds bestaand woord kreeg er de betekenis bij die in de vreemde taal reeds kon worden uitgedrukt, maar in de lenende taal nog niet (bijvoorbeeld hemel, dat in het Nederlands "zwerk", "uitspansel" betekende, maar er bij de kerstening een geleende betekenis "hiernamaals, Godsverblijf" bij kreeg) * door een leenvertaling: elementen uit de uitlenende taal worden stuk voor stuk letterlijk in het Nederlands vertaald. Daarbij gaat het steeds om afleidingen of samenstellingen. |
| lexicalization | nld: leenvertaling |
| lexicalization | nld: letterlijke vertaling |
| lexicalization | nld: woordelijke vertaling |
| Norwegian Nynorsk | |
| has gloss | nno: Importord er ord som anten i seg sjølv er henta frå eit anna språk eller inneheld språkstoff som stammar frå eit anna språk. Ei anna nemning på importord er lånord. I dag kjem dei fleste importord i norsk frå engelsk. |
| lexicalization | nno: importord |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: Importord er ord som er hentet inn til det norske språket fra andre språk. Eksempel på importord er snowboard, corner, journalist og mange flere. Etter en tid vil de fleste importord få norsk skrivemåte eller forslag til norske ord som kan erstatte de importerte ordene. Således har man foreslått snøbrett og hjørnespark til å erstatte snowboard og corner. Men det kan ofte ta ganske lang tid før den norske varianten får gjennomslag, om det i det hele tatt skjer. |
| lexicalization | nor: importord |
| Polish | |
| has gloss | pol: Kalka językowa lub odbitka językowa – bezpośrednie przetłumaczenie wyrazu lub całego zwrotu z języka obcego na język ojczysty, bez uwzględnienia istniejących ojczystych wyrazów opisujących to samo pojęcie, rzecz. |
| lexicalization | pol: Kalka |
| lexicalization | pol: kalka językowa |
| lexicalization | pol: odbitka językowa |
| Portuguese | |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | por: decalque |
| Moldavian | |
| has gloss | ron: Calcul lingvistic este un procedeu mixt (intern şi extern) de îmbogăţire a unei limbi, mai ales în domeniul lexicului şi al frazeologiei, care constă în imitarea structurii unui cuvânt sau a unei sintagme din altă limbă. |
| lexicalization | ron: calc |
| Russian | |
| has gloss | rus: В лексикологии ка́лька (от — копия) — особый тип заимствования иноязычных слов, выражений, фраз. В русском языке выделяется два вида калек слов: словообразовательные и семантические. |
| lexicalization | rus: Калька |
| lexicalization | rus: калька |
| Slovak | |
| has gloss | slk: Kalk je slovo alebo slovné spojenie vytvorené z prvkov domáceho jazyka napodobnením štruktúry slova či sloveného spojenia v cudzom jazyku so zachovaním jeho vnútornej formy a jazykového vyjadrenia rovnakých motivačných vzťahov. Zjednodušene povedané je to slovo doslovne preložené z cudzieho jazyka. |
| lexicalization | slk: kalk |
| Castilian | |
| has gloss | spa: El calco semántico o calco léxico es un préstamo semántico, en que se toma el significado de otro idioma pero no se crea una lexía (palabra) nueva, de este modo el significante de la otra lengua se suma a otros ya existentes. |
| lexicalization | spa: Calco semantico |
| lexicalization | spa: calco semántico |
| lexicalization | spa: calco léxico |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | spa: calco |
| Serbian | |
| has gloss | srp: :Ukoliko ste tražili članak o građevinskom materijalu pogledajte članak kreč. Kalk (od francuskog -calque}-, otisak) je termin koji se upotrebljava da označi stvaranje novih reči u jednom jeziku po ugledu na reči iz drugih jezika. Postoje kalkovi koji dosledno slede original i predstavljaju bukvalne prevode, kao i oni koji u sastavnim delovima sadrže odstupanje od uobičajenog značenja reči, što ukazuje na njihovo strano poreklo. U većini slučajeva kalk se veoma dobro uklapa u strukturu jezika, tako da jedino istorijski podaci mogu pružiti dokaze o stranom poreklu, poput imenice natčovek, nastale prevodom nemačkog termina -Übermensch}- koji je skovao Fridrih Niče (-Friedrich Nietzsche}-). Kalk se još deli i na takozvani semantički i sintaktički kalk. |
| lexicalization | srp: kalk |
| Swedish | |
| lexicalization | swe: lånöversättning |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Калька (фр. calque «копія») – особливий вид запозичення: утворення нового фразеологізму, слова, або нового значення слова через буквальний переклад відповідного іншомовного елемента. Існує декілька видів кальки. *Словотворчі кальки – поморфемний переклад іншомовного слова: внутрішньом’язовий з латинського intramuscularis, де intra- «внутрішньо» та muscularis «м’язовий». *Семантичні кальки – запозичення переносного значення слова: обмежений в значенні «тупенький, тупоголовий» з французького borné «обмежений (як про територію, так і про людину)». *Фразеологічні кальки – дослівний переклад фразеологізму: сліпа покірність з німецького blinder Gehorsam. *Напівкальки – перекладається лише частина слова: антитіло з французького anticorps. |
| lexicalization | ukr: кальки |
| Show unreliable ▼ | |
| lexicalization | ukr: калька |
| Chinese | |
| has gloss | zho: 借译是在翻译外来语的过程中，按照來源语言的形态结构和构词原理直译过来。相對於音譯和直譯。 |
| lexicalization | zho: 借译 |
| Links | |
|---|---|
| similar | e/Calque |
Lexvo © 2008-2024 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint