| Information | |
|---|---|
| has gloss | (noun) a common mineral (iron disulfide) that has a pale yellow color pyrite, iron pyrite, fool's gold |
| has gloss | eng: The mineral pyrite, or iron pyrite, is an iron sulfide with the formula FeS2. This minerals metallic luster and pale-to-normal, brass-yellow hue have earned it the nickname fools gold due to its resemblance to gold. The color has also led to the nicknames brass, brazzle and brazil, primarily used to refer to pyrite found in coal. |
| lexicalization | eng: fool's gold |
| lexicalization | eng: iron pyrite |
| lexicalization | eng: pyrite |
| subclass of | (noun) solid homogeneous inorganic substances occurring in nature having a definite chemical composition mineral |
| Meaning | |
|---|---|
| Bosnian | |
| has gloss | bos: Pirit je sulfidni mineral, čija je formula FeS2. Zbog metalnog sjaja i mesingano žute boje se naziva lažno zlato, zbog sličnosti sa zlatom. Pirit je najčešći sulfidni mineral. Naziv mu je izveden iz grčke riječi πυρίτης (puritēs) – vatreni, zbog varnice koju daje prilikom ukresavanja na čeliku ili kremenu. |
| lexicalization | bos: Pirit |
| Bulgarian | |
| has gloss | bul: Пиритът е сулфиден минерал, намиращ се в земната кора. Той е съвкупност от железен сулфид, мед, кобалт, сребро, злато, цинк и никел. Има метален блясък. Цветът на пирита е златисто жълт. Химическата формула, с която се означава е FeS2. Името пирит произлиза от гръцката дума πυρίτης (puritēs), която означава в буквален превод „огън“. Другото име, с което пиритът е известен е „Златото на глупаците“. Открит е още през каменната ера, когато е използван за палене на огън. Хората са го използвали, защото е могъл при одраскване с друг металически предмет да възпроизведе искра. Алхимиците често са правели експерименти с пирита още в миналите векове. Те опитвали да превърнат обикновен пирит в злато. Древни лечители са смятали, че пиритът влияе на нервната система и са го препоръчвали на пациентите си като най-добро лекарство. |
| lexicalization | bul: пирит |
| Catalan | |
| has gloss | cat: La pirita és un mineral del grup dels sulfurs de fórmula química FeS2 (té un 53,4% de sofre i un 46,4% de ferro). Cristal·litza en el sistema cúbic i acostuma a presentar estries paral·leles a les arestes comunes dels cristalls. La pirita és polimorfa de la marcassita (que cristal·litza en el sistema ròmbic). Es troba en la majoria de roques igníes, en pegmatita|pegmatites i en filons hidrotermals. Per oxidació es descomposa en sulfats i òxid de ferro, per això és utilitzada en la producció dàcid sulfúric i de sulfats de ferro. Dallà (de la pirita) sen extreu el ferro, que és bon conductor de la calor i lelectricitat,per tant, es pot dir que la pirita és conductora de l'electricitat i la calor. I amb això, la pirita és un dels minerals més importants del món en quant a magnetisme. La pirita era utilitzada per obtenir una espurna, quan es colpejava amb pedrenyal, amb la qual cosa es pot obtenir foc. |
| lexicalization | cat: pirita |
| Czech | |
| has gloss | ces: Pyrit (též železný pyrit, či kyz železný, chemicky disulfid železnatý) je velmi hojný minerál a důležitá železná ruda. Obvykle má zlatavou barvu, pro kterou bývá někdy neznalými zaměňován se zlatem, proto se mu taky někdy říká zlato hlupáků či kočičí zlato. Často se ale může objevovat se zelenalým nádechem, nebo kovově modrými, červenými a zelenými povlaky, které se odborně nazývají náběhové barvy. Je to nejrozšířenější sulfid v zemské kůře vůbec. |
| lexicalization | ces: pyrit |
| lexicalization | ces: kočičí zlato |
| Mandarin Chinese | |
| lexicalization | cmn: huáng tiě kuang |
| lexicalization | cmn: 黃鐵礦 |
| lexicalization | cmn: 黄铁矿 |
| Danish | |
| has gloss | dan: Pyrit er et mineral der hører til sulfiderne. Det kaldes også svovlkis eller narreguld (engelsk: Fool's Gold). Det er en sammensætning af jern og svovl (FeS2) og findes over hele Jorden. Oftest forekommer det som korn i andre bjergarter, men det forekommer også som store, kubiske krystaller på op til 1 meter i tværmål. |
| lexicalization | dan: Pyrit |
| German | |
| has gloss | deu: Pyrit (auch Schwefelkies, Katzengold oder chemisch Eisen(II)-disulfid) ist ein sehr häufig vorkommendes Mineral aus der Mineralklasse der Sulfide mit dem Stoffmengenverhältnis Metall : Schwefel (Selen, Tellur) < 1 : 1. Es kristallisiert im kubischen Kristallsystem mit der chemischen Zusammensetzung FeS2 und entwickelt überwiegend idiomorphe Kristalle (Kristalle mit vollständiger Ausbildung der Eigengestalt) in der Form von Würfeln oder Pentagondodekaedern. Auch Oktaeder und Disdodekaeder sind verbreitet, sowie Kombinationen zwischen diesen Formen. |
| lexicalization | deu: Pyrit |
| lexicalization | deu: Schwefelkies |
| lexicalization | deu: Eisenkies |
| lexicalization | deu: Katzengold |
| lexicalization | deu: Narrengold |
| Modern Greek (1453-) | |
| has gloss | ell: Ο σιδηροπυρίτης (αγγλ. pyrite) είναι θειούχο ορυκτό του σιδήρου. |
| lexicalization | ell: Σιδηροπυρίτης |
| lexicalization | ell: πυρίτης |
| Esperanto | |
| has gloss | epo: La mineralo Pirito estas fera sulfido kun simbolo FeS2. Ĝi estas tre helflava kun oraj nuancoj, tre brila kaj opaka, ne travidebla kaj tre reflekteca. Pro sia koloro, oni ofte konfuzas ĝin kun oro, ĉefe la nefakuloj, pro tio, oni nomis ĝin ankaŭ oro de stultuloj. |
| lexicalization | epo: pirito |
| Estonian | |
| has gloss | est: Püriit on sulfiidne mineraal. |
| lexicalization | est: püriit |
| Basque | |
| has gloss | eus: Pirita FeS2 formula kimikoa duen minerala da. Piritaren lustre metalikoa eta urre-kolore argiak benetako urrearekin nahastera eraman dezake. Izena grezieratik datorkio (πυρίτης, puritēs, “suzkoa” edo "sutan dagoena”). Izenaren jatorria pirita altzairuaren edo sukarrien aurka kolpatzean sortzen diren txinparten ondorio izan daiteke |
| lexicalization | eus: Pirita |
| Persian | |
| has gloss | fas: پیریت یا پیریت آهن یک کانی با فرمول شیمیایی FeS2 است. |
| lexicalization | fas: پیریت |
| Finnish | |
| has gloss | fin: Rikkikiisu eli pyriitti eli "katinkulta" (FeS2, rautasulfidi) on yleisin kaikista sulfidimineraaleista. Rikkikiisun toinen nimi pyriitti on johdettu kreikan kielen sanasta πυρίτης (puritēs), joka tarkoitta "tulesta" tai "tulessa". Nimi on todennäköisesti peräisin siitä, että rikkikiisu kipinöi, kun sitä iskee terästä tai piikiveä vasten. Tätä rikkikiisun ominaisuutta on hyödynnetty esimerkiksi rataslukolla varustetuissa varhaisissa tuliaseissa Rikkikiisu sekoitetaan hyvin helposti markasiittiin, jonka kemiallinen koostumus on sama (FeS2, rautasulfidi), mutta sen kiderakenne on rikkikiisun kuutiollisesta poiketen ortorombinen. |
| lexicalization | fin: rikkikiisu |
| lexicalization | fin: kiisu |
| lexicalization | fin: pyriitti |
| lexicalization | fin: kissankulta |
| French | |
| has gloss | fra: La pyrite est une espèce minérale composée de sulfure de fer, de formule FeS2 pouvant contenir des traces de Ni, Co, As, Cu, Zn, Ag, Au, Tl, Se, V. Elle forme une série avec la cattiérite CoS2. |
| lexicalization | fra: pyrite |
| Galician | |
| has gloss | glg: A pirita (do grego pyros que significa lume) é un mineral da clase dos sulfuros cuxa fórmula química é FeS2 (contén un 53,4% de xofre e un 46,6% de ferro). |
| lexicalization | glg: pirita |
| Serbo-Croatian | |
| lexicalization | hbs: pirit |
| Hebrew | |
| has gloss | heb: פיריט (מכונה "זהב השוטים") הוא צורת המינרל של סולפיד הברזל ונוסחתו ברזל דו גופריתי FeS2, המורכב מגבישים איזומטריים במבנה בלתי מסודר. הברק המתכתי שלו וצבעו דמוי הפליז הקנו לו את הכינוי "זהב השוטים", אך למרבה האירוניה לעתים אכן ניתן למצוא בו כמויות קטנות של זהב. פיריטים מסוימים נחשבים כעפרה משובחת להפקת זהב, ארסן, ניקל, קובלט ונחושת. |
| lexicalization | heb: פיריט |
| Croatian | |
| lexicalization | hrv: pirit |
| lexicalization | hrv: Pirit |
| Hungarian | |
| has gloss | hun: A pirit (vaskovand vagy kénkovand) vasat és ként tartalmazó szabályos rendszerű szulfidásvány, a Szulfidok és rokon vegyületek ásványosztályban a piritcsoport ásványegyüttese közé tartozik. Szabályos rendszerben kristályosodik. Leggyakoribb kristályalakja a kocka és az ötszög-tizenkettes, amikor 12 darab szabályos ötszög határolja a kristálytestet (lásd: lenti fotón). A lapok felülete erősen rostozott, gyakori a tömeges változata is. |
| lexicalization | hun: pirit |
| Icelandic | |
| lexicalization | isl: glópagull |
| Italian | |
| has gloss | ita: La pirite è un minerale molto comune composto da disolfuro di ferro (II) (FeS2) che prende il nome dal termine greco pyros (fuoco) poiché produce scintille se percosso con un pezzo di metallo. Per via del color oro era noto in passato come l'oro degli stolti; se riscaldato alla fiamma emette una miscela di solfuri dal classico odore di uova marce. |
| lexicalization | ita: pirite |
| Japanese | |
| has gloss | jpn: 黄鉄鉱（おうてっこう、pyrite、パイライト）は硫化鉱物の一種。 |
| lexicalization | jpn: 黄鉄鉱 |
| Korean | |
| lexicalization | kor: 황동광 |
| lexicalization | kor: 황철광 |
| Lithuanian | |
| has gloss | lit: Piritas – labiausiai paplitęs sulfidų klasės mineralas, geležies disulfidas (FeS2). |
| lexicalization | lit: piritas |
| Low German | |
| has gloss | nds: Pyrit (cheemsch: Iesen(II)-disulfid) is en Mineral, dat düchtig faken vörkummt un to de Mineralklass vun de Sulfiden mit de Mengdenproportschoon Metall : Swevel (Selen, Tellur) < 1 : 1 höört. Bekannt is dat Mineral ok ünner de Beteken Swevelkies oder Narrengold. Pyrit kristalliseert in’t kuubsche Kristallsystem mit de cheemschen Tohopensetten FeS2 un entwickelt vör allen idiomorphe Kristallen – dat sünd Kristallen mit vullstännige Utbilln vun de Egenfigur – in de Form vün Tardels oder Pentagondodekaeders. Ok Oktaeders un Disdodekaeders sünd verbreedt oder ok Kombinatschonen vun disse Formen. |
| lexicalization | nds: Pyrit |
| Dutch | |
| has gloss | nld: Het mineraal pyriet of ijzerkies is de natuurlijke vorm van ijzer(II)disulfide (FeS). Het mineraal is een belangrijk ijzer- en zwavelerts. Het vormt vaak goed gevormde kristallen in de vorm van een kubus met karakteristieke striaties en met een goudachtige glans. Het wordt wel kattengoud of gekkengoud (van het Engelse fool's gold) genoemd omdat het soms voor goud aangezien werd. Omdat het in ruime mate voorkomt kan dit de illusie van grote rijkdom wekken. Echter, pyriet is zo goed als waardeloos. Het wordt gevonden samen met andere zwavelhoudende mineralen, maar ook met oxiden, in kwartsaders, in afzettingsgesteenten in koolbedden en als vervangingsmineraal in fossielen. |
| lexicalization | nld: pyriet |
| Norwegian Nynorsk | |
| has gloss | nno: Svovelkis eller pyritt er eit mineral med kjemisk formel FeS2. Svovelkiskrystallar er vanlege, og finst helst som kubar (ofte med striper) eller som pentagondodekaeder, men også i andre former og kombinasjonar. Tvillingar, trillingar osb. er vanlege. Fargen er bleik messinggul, (ganske lik fargen til gull) svovelkis blir ofte forveksla med gull av mindre erfarne gullgravarar. |
| lexicalization | nno: svovelkis |
| Norwegian Bokmål | |
| lexicalization | nob: svovelkis |
| Norwegian | |
| has gloss | nor: Svovelkis eller pyritt er et mineral som har kjemisk formel FeS2, og består altså av jern og svovel. Det tilhører mineralgruppen sulfider. |
| lexicalization | nor: svovelkis |
| Polish | |
| has gloss | pol: Piryt – minerał żelaza z gromady siarczków, nadsiarczek żelaza(II), FeS2. Nazwa pochodzi od gr. pyr = ogień oraz pyrites = iskrzący, gdyż minerał ten iskrzy się pod wpływem uderzeń krzesiwa (krzemienia, twardego metalu). |
| lexicalization | pol: piryt |
| Portuguese | |
| has gloss | por: O mineral , ou pirita de ferro, é o nome comum do dissulfeto de ferro, FeS2. Tem os cristais isométricos que aparecem geralmente como cubos, mas também frequentemente como octaedros ou piritoedros (dodecaedros com faces pentagonais). Tem uma fratura ligeiramente desigual e conchoidal, uma dureza de 6-6.5 na escala de Mohs, e uma densidade de 4.95-5.10. Devido ao seu brilho metálico e à cor amarelo-dourada, recebeu também o apelido de ouro de tolo (ou ouro dos parvos); ironicamente, contudo, pequenas quantidades de sais de ouro podem às vezes ser encontrados nas pirites. De fato, dependendo da quantidade de ouro, a pirita aurífera pode mesmo ser uma fonte valiosa do metal precioso. Em piritas podem ocorrer também arsênio, níquel, cobalto e cobre. |
| lexicalization | por: pirita |
| Moldavian | |
| has gloss | ron: | |colspan="2" align="center" bgcolor="#cccccc"|Pirită (Pirit) |- | colspan="2" align="center" | |- |Formula chimică ||FeS2 |- |Sistem de cristalizare ||cubic |- |Clasa ||diakisdodecaedrică 2/m\bar3} |- |Culoare ||gălbui-arămie cu reflexe verzui |- |- |Urma ||neagră-verzuie sau neagră-brună |- |Duritate ||6 - 6,5 |- |Densitate ||4,95 - 5,1 |- |Luciu ||metalic |- |Transparenţa ||opac|- |- |Spărtura ||concoidală - neregulată |- |Clivaj ||absent |- |Habitus ||cristale cubice, octaedrice, dodecaedrice |- |Macle ||frecvente, prin întrepătrunderea a doi dodecaedri pentagonali ("cruce de fier") |- |Punct de topire ||1,177–1,188°C |- |colspan="2" align="center" bgcolor="#cccccc"|alte caracteristici |- |reactivitatea chimică ||se dizolvă în acid azotic concentrat |- |Minerale asemănătoare ||Marcasita, Calcopirita |- |Radioactivitate ||Nu este radioactivă |- |Caractere speciale ||paramagnetică... |
| lexicalization | ron: Pirita |
| lexicalization | ron: pirită |
| Russian | |
| has gloss | rus: Пири́т (, буквально — камень, высекающий огонь), серный колчедан, железный колчедан — минерал, сульфид железа химического состава FeS2 (46,6 % Fe, 53,4 % S). Нередки примеси Со, Ni, As, Cu, Au, Se и других веществ. |
| lexicalization | rus: пирит |
| Sicilian | |
| has gloss | scn: La petra fucali è na petra ca servi a quarcunu pi fari dû focu. Poti èssiri usata nta na scupetta antica. |
| lexicalization | scn: Petra fucali |
| Slovak | |
| has gloss | slk: Pyrit je minerál kryštalizujúci v kubickej sústave, chemicky disulfid železnatý - FeS2. |
| lexicalization | slk: pyrit |
| Slovenian | |
| has gloss | slv: Pirit ali železov kršec (FeS2) je znan mineral, po nastanku je magnetna spojina. |
| lexicalization | slv: pirit |
| Castilian | |
| has gloss | spa: La pirita es un mineral del grupo de los sulfuros cuya fórmula química es FeS2. Tiene un 53,4% de azufre y un 46,4% de hierro. Frecuentemente macizo, granular fino, algunas veces subfibroso radiado; reniforme, globular, estalactítico. También llamada "el oro de los tontos" o el "oro falso" por su parecido a este metal. Insoluble en agua, y magnética por calentamiento. Su nombre deriva de la raíz griega pyr (fuego). |
| lexicalization | spa: Pirita |
| lexicalization | spa: margajita |
| lexicalization | spa: pirita |
| Serbian | |
| has gloss | srp: Пирит је минерал из групе сулфида, хемијске формуле -FeS2}-. Кристалише тесерално - парахемиедријски. Јавља се у облику кристала различите величине. Његови кристали најчешће имају облик хексаедра. Такође се јавља, мада у ређем броју случајева, и у облику масивних и зрнастих агрегата. |
| lexicalization | srp: пирит |
| Swedish | |
| has gloss | swe: Pyrit (FeS2), svavelkis, kis eller järnsulfid (rent kemiskt är svavelkisen egentligen järndisulfid, som är sammansatt av järn och svavel) eller i folkmun kattguld, är det vanligaste sulfidmineralet i jordskorpan. |
| lexicalization | swe: Pyrit |
| lexicalization | swe: kattguld |
| Turkish | |
| has gloss | tur: Pirit, formülü FeS2 olan, kübik sistemde billurlaşan demir sülfür. |
| lexicalization | tur: pirit |
| Uighur | |
| has gloss | uig: پىرىت بولسا مىنېرال |
| lexicalization | uig: پىرىت |
| Ukrainian | |
| has gloss | ukr: Піри́т (, буквально — камінь, що висікає вогонь), (, , ) — мінерал, сульфід заліза хімічного складу FeS2 (46,6 % Fe, 53,4 % S). Нерідкі домішки Co, Ni, As, Cu, Au, Se і інших речовин. |
| lexicalization | ukr: пірит |
| Vietnamese | |
| has gloss | vie: Pyrit hay pyrit sắt, là khoáng vật disulfua sắt với công thức hóa học FeS2. Ánh kim và sắc vàng đồng từ nhạt tới thông thường của khoáng vật này đã tạo nên tên hiệu riêng của nó là vàng của kẻ ngốc do nó trông tương tự như vàng. Pyrit là phổ biến nhất trong các khoáng vật sulfua. Tên gọi pyrit bắt nguồn từ tiếng Hy Lạp πυρίτης (puritēs) nghĩa là “của lửa” hay "trong lửa”, từ πύρ (pur) nghĩa là “lửa”. Tên gọi này có lẽ là do các tia lửa được tạo ra khi pyrit va đập vào thép hay đá lửa. Tính chất này làm cho pyrit trở thành phổ biến trong sử dụng để làm cơ chế đánh lửa bằng bánh xe trong các dạng súng cổ. |
| lexicalization | vie: pyrit |
| Chinese | |
| has gloss | zho: 黄铁矿，主要成分是二硫化亚铁FeS2，是提取硫、制造硫酸的主要矿物原料。其特殊的形态色泽，有观赏价值。一些黄铁矿磨制成宝石也很受欢迎。 |
| lexicalization | zho: 黄铁矿 |
| Media | |
|---|---|
| media:img | Ammonit aus Pyrit.jpg |
| media:img | AsianbloomAP.jpg |
| media:img | Cubicpyrite.jpg |
| media:img | Eisenpyrit.jpeg |
| media:img | FeS2structure.jpg |
| media:img | Kristallstruktur Pyrit.png |
| media:img | Mineral Pirita GDFL112.jpg |
| media:img | Pirita Maclada.jpg |
| media:img | Pirite ottaedrica.jpg |
| media:img | Pyrit ammonite.jpg |
| media:img | Pyrit in Sediment.jpg |
| media:img | Pyrite - disc.jpg |
| media:img | Pyrite 3.jpg |
| media:img | Pyrite Fools Gold Macro 2.JPG |
| media:img | Pyrite Serbia.JPG |
| media:img | Pyrite batere.jpg |
| media:img | Pyrite crystals.jpg |
| media:img | Pyrite foolsgold.jpg |
| media:img | Pyrite from Ampliación a Victoria Mine, Navajún, La Rioja, Spain 2.jpg |
| media:img | Pyrite-cubes.jpg |
| media:img | Pyrite-unit-cell-3D-balls.png |
| media:img | Pyrite.jpg |
| media:img | Pyriteespagne.jpg |
| media:img | Конкреция Пирит.jpg |
Lexvo © 2008-2024 Gerard de Melo. Contact Legal Information / Imprint
